Գարուն էր, Աստղիկ տատիկը և Անուշիկ թոռնիկը նստած էին հյուրասենյակում։ Արևը պայծաղ շողում էր, դրսում հիանալի եղանակ էր Անուշիկը ասաց.
— Վերջապես ցուրտ ձմեռը հեռացավ և եկավ ծաղկազարդ գարունը։
— Մի շտապիր, թոռնիկս,դեռ «Պառավի ուլեր»կան,—ասում է տատիկը թոռնիկին
— Ի՞նչ, «Պառավի ուլե՞ր», այդ ի՞նչ է։
— Դա հին զրույց-պատմություն է, ինձ իմ տատիկն է պատմել իսկ իմ տատիկին էլ նրա տատիկը․․․
Կար-չկար, մի խեղճ պառավ կար, որ ունեցած- չունեցածը մի զույգ ուլ էր։ Խեղճ պառավը օրերն էր հաշվում, թե երբ պիտի ուլերին արոտ տանի։ Վերջապես գիժ մարտի վերյին օրն էլ անցավ, և եկավ ապրի;ի 1-ը։ Պառավն ասաց. « Մարտը գնաց, դարդըը գնաց»։ Ուլերին վերցրեց և գնաց մարգագետնին։Այս խոսքերը մարտը լսեց ու շատ բարկացավ, և որոշեց պառավին մի լավ դաս տալ։Գնաց և իր եղբայր ապրիլից պարտքով երեք օր խնդրեց։ Ապրիլը բարի էր և համաձայնվեց։ Այդ երեք օրվա ընթացքում բուք ու բորան արեց և այնպիսի սաստիկ ցուրտ, որ քշեց-տարավ պառավին էլ ուլերին էլ։Այդ օրերը այդպես էլ կոչվեցին՝ «Պառավի ուլեր»։
Ու մինչև օրս էլ քանի դեռ «Պառավի ուլերը» չեն անցել գարունը իր լիիրավ ղեկավարության մեջ չի մտել։
—Խեղճ տատիկ, Խեղճ ուլեր․—տխրեց Անուշիկը։—Շտապելու պատճառով շատ թանկ վճարեց։

1 задание. Выделите обращения.

1. [Аркадина:] Милый сын когда же начало?

Господа начало! Прошу внимания!.. О вы почтенные, старые тени, которые носитесь в ночную пору над этим озером, усыпите нас! (Чехов)

2. Дорогая моя хорошая чистая будьте моей женой! (Чехов)

3. Горе тебе город Казань едет толпа удальцов собирать невольную дань с твоих беззаботных купцов (Лермонтов).

4. Спящий в гробе мирно спи, жизнью пользуйся живущий (Жуковский).

5. Как любил Кавказ мой величавый твоих сынов воинственные нравы (Лермонтов).

6. Кто волны вас остановил, кто оковал ваш бег могучий! (Пушкин)

7. Не зови меня ты воля не зови в поля! (Блок).

8. Приснись мне на лыжах бегущая Сольвейг не дай умереть не увидев тебя! (Прокофьев)

2 задание. Выберите нужную букву.

Зага(д, т)ка, задви(ж, ш)ка, запове(д, т)ь, изги(б, п), изгоро(д,т)ь, изумру(д, т), книголю(б, п), кра(б, п), лоша(д, т)ка, набе(г, к), надба(в, ф)ка, нахо(д, т)ка, обра(з,с), побе(г, к), подогре(в,ф), сороконо(ш, ж)ка, сортиро(ф, в)ка, черте(ж, ш), боро(д, т)ка, босоно(ж, ш)ка, взгля(д, т), дру(г,к), е(т, д)кий, желе(з, с)ка.

3 задание. Запишите глаголы по образцу.

Образец: вить — вьешь, вьют.

Лить, пить, ждать, звать, спать, сидеть.
Лить-льеш-лют
пить-пьешь-пют
ждать-жьдешь-ждут
звать-завешь-завут
спать-спишь-спять
сидеть-сидишь-сидять

4 задание.Образуйте от слов сущ. при помощи суффиксов и выделите их

.-ец/-иц(а):

хлеб, каша, мороз, книга, сюжет, метель

.-ечк/-ичк: блюдо, семя, пуговица, мельница, Соня.
хлебец кашеа морозец книгиц сыужетц

5 задание. Прочитайте текст. Определите его основную мысль.

«Проливной дождь»

Погода стала меняться. Из-за далёкого горизонта неслись и приближались низкие облака. Солнце выглянуло из-за туч, мелькнуло в голубом просвете и исчезло. Потемнело. Налетел резкий ветер. Он зашумел тростником, бросил в воду сухие листья и погнал их по реке. «Дождь пойдёт», — проговорила Нина. Ветер налетает с новой силой, морщит гладь реки, а потом стихает. Зашуршал камыш, и на воде появились кружки от первых капель. Река покрылась пузырьками, когда сплошной полосой хлестнул проливной дождь. Валерка громко закричал: «Бежим, ребята!» Но вот ветер утих, появилось солнце. Редкие капли дождя падали на землю. Они повисали в траве, и в каждой капле отражалось солнце.

XZ4Եթե տասնորդական կոտորակի վերջում կցագրել զրո, ապա կոտորակը չի փոխվի:

Եթե տասնորդական կոտորակի վերջից դեն նետել զրոն, ապա կոտորակը չի փոխվի:

Համեմատենք 0,532 և 0,54 տասնորդական կոտորակները: Հավասարեցնենք տասնորդական թվանշանների քանակը:

0,54 թվին աջից ավելացնենք զրո: 0,532 և 0,540 տասնորդական կոտորակները, որոնցում ստորակետից հետո կան հավասար քանակով թվանշաններ:

Տասնորդական կոտորակները գրենք սովորական կոտորակների տեսքով:

0,532 = 532/1000

0,540 = 540/1000

Կոտորակների հայտարարները հավասար են:

Նույն հայտարարներով երկու սովորական կոտորակներից մեծ է ավելի մեծ համարիչ ունեցող կոտորակը:

Քանի որ 532<540, ապա 532/1000 < 540/1000, և ուրեմն՝ 0,532<0,540 կամ՝ 0,532<0,54

Երկու տասնորդական կոտորակները համեմատելու համար պետք է սկզբում, կոտորակներից մեկին աջից զրոներ կցագրելով, հավասարեցնել նրանց տասնորդական թվանշանների քանակները, ապա անտեսելով ստորակետները, համեմատել ստացված բնական թվերը:

Տասնորդական կոտորակները կարելի է համեմատել նաև կոտորակների դիրքային կարգերի թվանշանները համեմատելու միջոցով:

15,73 և 4,889 կոտորակներում բավական է համեմատել նրանց ամբողջ մասերը: Քանի որ, 15>4, ապա 15,73>4,889: Կոտորակային մասերը դեր չխաղացին:

531,437 և 531,537 կոտորակների ամբողջ մասերը հավասար են: Այդ դեպքում պետք է համեմատել դրանց կոտորակային մասերը՝

531,437 < 531,537

1) Տարբեր ամբողջ մասերով երկու դրական տասնորդական կոտորակներից ավելի մեծ է այն կոտորակը, որի ամբողջ մասն ավելի մեծ է:

2) Հավասար ամբողջ մասերով երկու դրական տասնորդական կոտորակներից ավելի մեծ է այն կոտորակը, որի կոտորակային մասն ավելի մեծ է:

Ռացիոնալ թվերի համեմատման կանոններից բխում է, որ՝

1) երկու բացասական տասնորդական կոտորակներից ավելի մեծ է այն կոտորակը, որի բացարձակ արժեքն ավելի փոքր է:

2) Ցանկացած դրական տասնորդական կոտորակ ավելի մեծ է ցանկացած բացասական տասնորդական կոտորակից:

Դասարանական աշխատանք

1. Տրված կոտորակներում ստորակետից հետո եղած թվանշանների քանակները հավասարեցրու.

ա) 1,200 ոչ 3,5100

բ) 0,600 ոչ 3,0200

գ) 0,2300 ոչ 0,12300

դ) 7,125 ոչ 9,00007

2. Որոշեք, հետևյալ տասնորդական կոտորակները հավասար են, թե ոչ.

ա) 7,5 այո 7,50

բ) 8,5 ոչ 9,1

գ) 0,48 ոչ 0,4

դ) 0,25 այո 0,2500

3. Համեմատիր հետևյալ կոտորակները.

ա) 3,59 > 7,10

բ) 6,28 < 6,90

գ) 0,4 <,510

դ) 72,7 < 7,720

ե) 4,1234 < 4,12310

զ) 12,39 <1,239900

4. Կոտորակները դասավորիր աճման կարգով.

0,8; 1,17; 0,789; 1,7
0,8 0,789 1,7 1,17

5. Կոտորակները դասավորիր նվազման կարգով.

7,4; 6,98; 7,199; 6,899
7,199 6,899 6,98; 7,4;

6. Գրիր կոտորակի տեսքով.

ա) 0,789 = 789/1000

բ) 18,002 = 18/1000

գ) 21,103 =

դ) 8,0876 =

ե) 0,00897 =

զ) 34,02 =

7. Գրիր դիրքային գրառումով.

ա) 1/100 =

բ) 72/1000 =

գ) 43/10 =

դ) 7/10000 =

ե) 64/1000=

զ) 214/10000 =

Լրացուցիչ առաջադրանք

1. Տրված կոտորակներում ստորակետից հետո եղած թվանշանների քանակները հավասարեցրու.

ա) 0,3 և 0,423

բ) 9,127 և 3,0008

2. Համեմատիր հետևյալ տասնորդական կոտորակները.

ա) 2,078, < 2,7800

բ) 3,205 < 3,0250

գ) 7,250 < 7,2050

դ) 4,290< 4,2950

3. Կոտորակները դասավորիր աճման կարգով.

3,5; 0,35; 3,35; 0,335

3,5; 0,35; 0,335 3,35

4. Կոտորակները դասավորիր նվազման կարգով.

0,449; 0,49; 0,5; 0,499
0,499 ,449; 0,5

5. Գրիր կոտորակի տեսքով.

ա) 23,5 =23/5

բ) 912,012 = 912/12

գ) 41,033 = 41/33

դ) 0,0876 = 2/876